پاره شدن کلونی مادر و آزاد شدن کره نوزاد (وسط تصویر)
اوه چه جالب! یک دافنی در کنار ولوکس ها
پاره شدن کلونی مادر و آزاد شدن کره نوزاد (وسط تصویر)
اوه چه جالب! یک دافنی در کنار ولوکس ها
به مناسبت روز آزمایشگاه!!!
همان طور که می دانید درس های زیست شناسی، شیمی و فیزیک به آزمایشگاه وابسته اند و انجام آزمایش های مربوط به هر مبحث درسی، نه تنها آن مبحث را برای دانش آموز جذاب تر می کند بلکه یادگیری را نیز آسان تر می نماید.
بنابراین وجود یک آزمایشگاه با فضای مناسب و امکانات لازم
در حد مباحث کتاب های درسی دبیرستان، در هر آموزشگاهی ضروری است. خوشبختانه
مسئولین امر به این موضوع توجه نموده و هرساله از طریق بخشنامه های متعدد !!! تأکیدات
لازم را به منظور تجهیز آزمایشگاه های مدارس و لزوم استفاده معلمین گرامی از
امکانات آزمایشگاه می نمایند. اما به خود زحمت نمی دهند، سری به آزمایشگاه ها ی
مدارس بزنند و از دیدگاه کارشناسی یا ارگونومی، فضا ، موقعیت و تجهیزات آزمایشگاه
را بررسی کنند و ببینند آیا مکانی که آزمایشگاه نام گرفته واقعاً آزمایشگاه است؟
یا بیش تر به یک انباری متروکه با کلی وسایل ناقص و شکسته و درهم، شبیه است که کسی
رغبت نمی کند به آنجا وارد شود تا چه رسد که بخواهد فعالیت آزمایشگاهی هم، انجام
دهد.
البته این نکته مهم فراموش نشود که در بسیاری از آزمایشگاه های مدارس، تجهیزات آزمایشگاهی کافی وجود دارد. اما در حفظ و نگهداری آن ها دقت نمی شود. به عنوان مثال در همین آزمایشگاهی که شما تصاویر مربوط به آن را می بینید، ماکت ها، پوسترها، وسایل و ... به وفور موجود است که به علت بی مبالاتی و بی دقتی در حفظ یا تعمیر آن ها و نبودن فضای کافی در چیدن آنان آسیب دیده است و گاه آن قدر کثیف و خاک آلود می باشد که دانش آموز و معلم مجبور است از به کار گیری آن ها خود داری کند.
دیگر این که تفکر نادرست نخبه پروری موجب شده که در هر شهرستانی مدارسی خاص تحت عنوان «نمونه دولتی» یا «استعداد درخشان» تأسیس گردد که امکانات و بودجه های کلانی را متوجه خود کند. طبعاً تجهیز آزمایشگاه ها، هوشمند سازی و سایر برنامه های آموزش و پرورش نیز در این مدارس پیاده شده و نسبت به مدارس عادی کم توجهی می گردد و عدالت رعایت نمی شود. که این موضوع خود، بحث و دقت نظر بیش تری می طلبد.
مورد دیگر، این که مراکزی که به عنوان «پژوهش سرای مرکزی یا آزمایشگاه مرکزی» در شهرستان ها تأسیس شده، که وسایل آزمایشگاهی متعددی را در خود احتکار کرده است و نمی توان از آن ها استفاده نمود. زیرا انتقال دانش آموزان به این مراکز در ساعت درسی، امکان پذیر نیست. این مراکز با صرف هزینه های بالای دولتی خدمت شایسته ای را ارایه نمی دهد و در برخی شهرها اصلاً کارایی لازم را ندارند. خاصه در شهر ما که با سوء مدیریتی که در اداره و سایر مراکز وابسته به آموزش و پرورش شهرستان وجود دارد، به آسایشگاه می ماند تا پژوهش سرا.
به مناسبت روز آزمایشگاه « 11 آبان » در بخشنامه های آموزش و پرورش!!!
فصل 3 / سفری در دنیای جانداران
پرسلولی شدن - یکی از راه های غلبه بر محدودیت اندازه ی سلول ها
به علت تنوع جانداران از جاندار میکروسکوپی گرفته تا موجودات غول پیکر ، وجود نظام هایی برای رده بندی و نام گذاری جانداران ضرورت می یابد.
در نظام رده بندی امروزی ، زیست شناسان همه ی جانداران را به پنج فرمانرو تقسیم می کنند:
باکتری ها / آغازیان / قارچ ها / گیاهان / جانوران
به منظور آسان شدن مطالعه جانداران توسط محققان سراسر دنیا ، زیست شناسان به هر جاندار یک نام علمی می دهند، که از دو قسمت تشکیل شده است:
قسمت اول نام سرده
قسمت دوم نام گونه
نام علمی به زبان و حروف لاتین نوشته می شود. نام سرده با حرف بزرگ آغاز شده و نام گونه تماماً با حروف کوچک نوشته می شود.
مثال : نام علمی گرگ : Canis lupus
جانداران در دو دسته تک سلولی و پُرسلولی قرار می گیرند.
فصل دوم / سفری به درون سلول
غشای پلاسمایی / مدل موزائیک سیال
• نقش : مرز بین سلول و محیط خارج
• ویژگی : دارای تراوایی نسبی(فقط به بعضی مواد اجازه ی ورود یا خروج می دهد.)
• مواد تشکیل دهنده :
• فسفولیپید
• پروتئین
• کربوهیدرات
• کلسترول
1- فسفولیپید - دو لایه
- دارای بخش آب گریز و آب دوست
- ایجاد سدی در برابر آب و مواد محلول درآن
- مولکول های لیپیدی - به راحتی عبورمی کنند.
- مولکول های کوچک آب - کمی عبورمی کنند.
2- پروتئین
الف) پروتئین پذیرنده - بیش تر بر سطح خارجی غشا قرار دارد.
به برقراری اتصال فیزیکی میان سلول ها و مولکول ها کمک می کند.
ب) پروتئین کانال
• در سراسر عرض غشا قرار دارد.
• کانال ها یا منافذی را برای عبور مواد ایجاد می کنند.
• تخصصی عمل می کنند – فقط به یک نوع مولکول یا یون خاص اجازه عبور می دهد.
• مولکول های کوچک مثل آب هم می توانند عبور کنند.
• انواع :
الف) کانال همیشه باز(کانال نَشتی)
ب) کانال هایی که در موقع عبور مواد باز می شوند.(پس از تماس با بعضی مواد باز می شود.)
• نکته :
• فراوان ترین ماده در غشا = فسفولیپید
• سنگین ترین ماده در غشا = پروتئین
اجزای درون سلول
شهرکرد - ایرنا - دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: ایران رتبه نخست کشت گل محمدی را در دنیا به خود اختصاص داده است.
محمدحسن عصاره، روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در شهرکرد اظهار
داشت: هم اکنون بیش از 11 هزار هکتار از زمین های کشور، به کشت گل محمدی
اختصاص دارد.
وی تأکید کرد: 90 درصد عطرهای تولیدی در دنیا، از اسانس گل های معطر تولیدمی شود که گل محمدی سهم زیادی درتولید اسانس عطرها را دارد.
عصاره افزود: از هر 10 تا 15 هزار مترمربع کشت گل محمدی، یک لیتر اسانس تولید می شود.
وی تصریح کرد: هر لیتر اسانس تولیدی از گل محمدی، 10 هزار تا 22 هزار دلار ارزش دارد.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاون علمی و
فناوری ریاست جمهوری بیان داشت: گل محمدی نیاز کمی به آب دارد و با توجه به
کمبود منابع آب و خشکسالی های اخیر کشت این گل از صرفه اقتصادی برخوردار
است.
وی اضافه کرد: گل محمدی را می توان در مناطقی با میانگین بارش سالانه 200 میلیمتر کشت کرد.
به گزارش ایرنا، گل محمدی در مناطق مرتفع و خشک ایران با ارتفاع دو تا سه هزار متر از سطح دریا کشت می شود.
استان های اصفهان (کاشان)، کرمان، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی از مناطق مهم کشت گل محمدی در کشور است.
تولید یک لیتر اسانس گل محمدی نیازمند استفاده از چهار تن گلبرگ بوده که به همین دلیل جزو محصولات بسیار گرانبهاست.
18 هکتار از زمین های کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز به کشت گل محمدی اختصاص دارد.
فصل 3 / پیدایش و گسترش زندگی
زیست شناسی چهارم تجربی(پیش دانشگاهی)
براساس کتاب چاپ سال 94
حجم: 608 کیلوبایت
درسته که سایت زیست شناسی است اما این عکس ها آن قدر زیبا و شگفت انگیز هستند که فقط می توانم بگویم :
سبحان الذی خلق السموات و الارض
برترین عکس های نجوم سال 2014
هرسال رصدخانهی سلطنتی گرینویچ شگفتانگیزترین عکسهای نجوم سال
را انتخاب و به بعضی از آنها جایزه میدهد. در این پست 8 تصویر فوقالعاده
زیبا از فضا و نجوم را که موفق به دریافت جایزه شدهاند مشاهده خواهید
کرد.
از اعماق فضا: سحابی سر اسب
بیل اسنایدر از ایالات متحده این تصویر را از پیچ و تاب سحابی سر اسب (IC 434) ثبت کرده است. در این تصویر نه تنها سر اسب بلکه گاز و غبار پایهی آن نیز به زیبایی تصویر شده است.
فراتر از فضا: سحابی چشم خدا
دیوید فیتز-هنری استرالیایی این تصویر فوقالعاده را از سحابی هلیکس یا چشم خدا (NGC 7293) که شبیه به یک چشم عظیمالجثه است ثبت کرده است. این سحابی ۷۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد که یکی از نزدیکترین سحابیهای سیارهای به ما است.
منظومهی شمسی ما: موجهای کوچک در برکهای آتشین
دیابت چیست؟
دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به میزان کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا میرود.انسولینهورمونی است که توسط سلول های بِتا ،واقع در پانکراس(لوزالمعده) ترشح میشود و وظیفه اصلی آن کاهش قند خون است. پانکراسنیز یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد. بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق، کلیهها، چشم و سلسله اعصاب میگردد.
انواع دیابت
1- دیابت نوع اول- دیابت وابسته به انسولین
دیابت نوع 1، بر اثر از بین رفتن سلول های بتا ی لوزالمعده به وجود آمده و در نتیجه، بدن دیگر قادر به تولید انسولین نیست. انسولین هورمونی است که قند لازم برای سوخت و ساز بدن را به سلول ها می رساند.
اگر قند موجود در خون نتواند وارد سلول ها شود، در رگ ها انباشته شده و نتیجه آن افزایش قند خون است. قند خونِ بالا به مرور زمان می تواند تأثیرات جبران ناپذیری را بر روی اعضای مختلف بدن داشته باشد.تشخیص سریع و به موقع این بیماری می تواند از عوارض و مشکلات آتی آن همچون ناراحتی های قلبی، نابینایی، فشار خون بالا، اختلالات عصبی و نارسایی های کلیوی پیشگیری کند.
گمان می رود که زمینه های ارثی و یا ژنتیکی زمینه ساز ابتلا به دیابت نوع 1 باشند. محققان بر این عقیده اند که این عوامل، ممکن است تا مدت ها خاموش بوده و بر اثر یک محرک محیطی همچون شوک عصبی ناگهانی، مصرف دارویی شیمیایی و یا ورود یک ویروس به بدن، خود را نمایان سازند.در نتیجه ، دستگاه ایمنی بدن مختل شده و منجر به از بین رفتن سلول های بتا در لوزالمعده می گردد.
2- دیابت نوع دوم - دیابت غیر وابسته به انسولین
اکثر دیابتی های نوع 2 را افراد بالای 50 سال تشکیل می دهند ولی کودکان و نوجوانان نیز در معرض ابتلا به این بیماری هستند.چاقی، بی تحرکیو زمینه مستعد خانوادگی از جمله عواملی است که موجب ابتلای به این بیماری و یا پیشرفت آن می شود.اکثر دیابتی ها را مبتلایان به دیابت نوع 2 تشکیل می دهند. بر خلاف دیابتی های نوع 1، که ترشح انسولین از لوزالمعده شان به کلی قطع شده است، در دیابتی های نوع 2 لوزالمعده همچنان قادر به تولید انسولین می باشد. ولی انسولین در بدن این افراد توانایی لازم را برای هدایت قند به درون سلول ها ندارد. این مشکل به دلیل بروز اختلاتی در گیرنده سلول، که محل تأثیر انسولین بر روی سلول است، و یا پیدایش نواقصی در ساختار انسولین به وجود می آید. این حالت تدافعی در بدن دیابتی های نوع 2،مقاومت به انسولیننامیده می شود.
خوشبختانه در بسیاری از مواردِ ابتلا به دیابت نوع 2 ، ترکیبی از رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و مصرف قرص های کاهش دهنده قند خون می تواند به کنترل صحیح آن کمک کند. به هر حال مصرف قرص و در موارد خاص انسولین، برای کنترل دیابت در این دسته از مبتلایان لازم و ضروری است.
همان طور که گفته شد، این بیماری درافراد میان سال شایع تر است ولی امروزه به دلیل بی تحرکی و چاقی کودکان ، روند ابتلا به این بیماری در بین آنان رو به افزایش است.
3- دیابت پنهان
پیش از ابتلا به دیابت نوع 2، معمولا افراد به شرایطی دچار می شوند که در آن هیچ یک از علائم مربوط به دیابت مشاهده نمی شود؛ به این حالت دیابت پنهان گفته می شود. در این حالت قند خون فرد بالاتر از میزان طبیعی بوده ولی نه به میزانی که به عنوان دیابت شناخته شود. هم اکنون پزشکان بیش از گذشته بر تشخیص دیابت پنهان به عنوان راهی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 تاکید می کنند.
گرچه دیابت پنهان معمولا علائمی ندارد، با این حال ممکن است علائمی چون تشنگی غیرعادی، تکرر ادرار، تاری دید و خستگی زیاد نیز در آن مشاهده شود. علاوه بر این، از روی آزمایش قند خون هم می توان دیابت پنهان را تشخیص داد.
4- دیابت حاملگی
بطور ناگهانی در دوران بارداری بروز می کند. مقدار زیاد گلوکز در خون، در دوران بارداری می تواند به جنین آسیب بزند. تغییرات هورمونی و افزایش وزن مسئله ای است که در حاملگی های سالم رخ می دهد.گاهی این تغییرات، میزان تولید هورمون انسولین را، در بدن مختل می کند.
5- دیابت ناشی از سوء تغذیه
در برخی نقاط جهان دیابت ناشی از سوءتغذیه به مراتب شایع تر از دیابت وابسته به انسولین است. اینبیماری درهندوستانو بعضی از مناطقافریقابیشتر مشاهده می شود. معمولاٌ ایننوع دیابت در افراد جوان قابل تشخیص است و با سوء تغذیه ناشی از کمبودپروتئین و ضعف و لاغری شدیدی همراه است.
علائم دیابت
دیابت نوع 1 معمولاً با علائمی چون تشنگی، پرادراری، پرنوشی، کاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدیدتظاهر پیدا میکند. دیابت نوع2 شروع خیلی آهستهتری دارد و شایعترین علامت اولیه آن در واقع "بی علامتی" است. درصد قابل توجهی از مبتلایان به دیابت نوع2 از بیماری خود اطلاعی ندارند و تنها با انجام آزمایش قند خون میتوان آنها را شناسایی کرد با این وجود در صورت عدم کنترل مطلوب ممکن است علائمی مشابه با دیابت نوع1 نیز بروز کند. از دیگر علائم دیابت میتوان به عفونت های مکرر مخصوصاً در دستگاه ادراری و پوست، تاری دید، بهبودی دیررس زخمها و احساس سوزش و بیحسی در انگشتان پاها اشاره کرد.
درمان دیابت
1- استفاده از سلول های بنیادی
این سلول ها دارای این خصوصیت هستند که می توانند به هر یک از سلول های بالغ بدن تبدیل شوند. سلول های بنیادی را می توان از جنین انسانی و یا حتی فرد بالغ جدا کرد. سلول های بنیادی جنینی را می توان در خارج بدن کشت داد و آنها را با استفاده از روش های مختلفی از جمله استفاده از "فاکتورهای رشد" به سلول های انسولین ساز تبدیل کرد و وقتی مقدار کافی از این سلول ها در دسترس باشد می توان از آنها برای درمان فرد دیابتی استفاده کرد.
2- پیوند جزایر لانگرهانس
استفاده از سلول های انسولین ساز (سلول های بتا)ی یک فرد بالغ برای پیوند به یک فرد دیابتی یکی از روشهای موجود برای درمان قطعی دیابت نوع 1 است. در این روش سلول های بتا را با استفاده از روشهای دقیقی از بقیه لوزالمعده جدا کرده سپس آنها را پس از بی حسی موضعی از طریق سیاهرگ کبدی به درون کبد فرد دیابتی تزریق می کنند.
3- رعایت 5 اصل کنترل دیابت
رعایت این اصول باعث میشود تا افراد دیابتی بتوانند یک زندگی سالم با افراد غیر دیابتی داشته باشند و از پیدایش عوارض دیابت جلوگیری کنند.
این 5 اصل عبارتند از:
آموزش، کنترل روزانه قند خون ، تغذیه صحیح، فعالیت جسمانی و مصرف منظم داروها (قرص یا انسولین)
منابع :
1- جزوه آموزشی کنترل آسان دیابت
3- دانشنامه رشد