ترامادول چیست و چه عوارضی دارد؟
ترادامول چیست و با ما چه می کند؟
دارویی ضد درد که با نام‌های ترامادول، تدامول، بایومادول و... چند سالی است در فهرست داروهای ایران قرار گرفته، دارویی است که سال 1970 به وسیله یک شرکت آلمانی ساخته شده، دارویی که مدتی بعد حق تولید آن به شرکت‌های تولیدکننده دارو در سراسر جهان واگذار شد. ترامادول از جمله داروهای مسکن با خواص مخدری است که معمولا برای کنترل دردهای متوسط تا شدید از قبیل دردهای مفصلی، جراحی‌ها و بیماری‌های زنان و زایمان تجویز می‌شود.
این دارو به دو صورت خوراکی و تزریقی عرضه می‌شود که نوع خوراکی آن به صورت قرص و کپسول در دسترس است و نوع تزریقی آن که تا چندی پیش در داروخانه‌ها موجود بود، بتازگی فقط در اورژانس بیمارستان‌ها استفاده می‌شود.
ترامادول دارویی ضعیف‌تر از مورفین و قوی‌تر از بروفن و استامینوفن است و هیچ‌گاه مصرف بیشتر از دو هفته آن برای بیماران تجویز و توصیه نمی‌شود. مکانیسم اثر این دارو مانند همه مسکن‌های مخدر است، از این رو می‌توان نتیجه گرفت با مصرف مقادیر بیشتر از حد مجاز و توصیه شده، مسمومیتی شبیه مواد مخدر و همچنین با مصرف طولانی مدت آن اعتیاد به این دارو بروز می‌کند. در ابتدا تصور بر این بود که ترامادول مسکن معمولی، بی‌خطر و کم عارضه است، ولی امروزه با مراجعه به آمارهای موجود و بررسی اعتیاد در کشور متأسفانه به این نتیجه می‌رسیم که داروی ترامادول که باید برای تسکین درد مصرف و تجویز می‌شده، هم‌اکنون به یکی از مواد اعتیادآور و با مصرف بالا از سوی معتادان تبدیل شده که معضلات فراوانی را نیز به همراه آورده است.
بیشترین دلایل سوءمصرف ترامادول به این شرح است:
1 - افرادی که کارهای سنگین دارند و مجبور به شب‌کاری هستند برای رفع خستگی و سرحال بودن از این دارو استفاده می‌کنند.
2 - کسانی که در روابط جنسی خود از عارضه زود انزالی رنج می‌برند برای برطرف شدن این عارضه به ترامادول رو می‌آورند.
3 - بیمارانی که به علت درد در ابتدا با تجویز پزشک و سپس خودسرانه شروع به مصرف مداوم این دارو می‌کنند.
4 - معتادان به دیگر مواد افیونی که یا با هدف کاهش علائم ترک مواد یا برای جایگزین کردن ترامادول با ماده مورد مصرف خود استفاده از این دارو را آغاز می‌کنند که همه این چهار گروه با عوارض شدید ناشی از مصرف ترامادول دست به گریبان خواهند شد.
عوارض: اختلال تعادل، افت فشار، تشنج، علائم یائسگی در زنان، نفخ، ضایعات جلدی و خارش، تکرر ادرار، اختلالات بینایی، یبوست، بی اشتهایی، دردهای مبهم شکمی، حالات عصبی، اختلالات خواب، نگرانی، گیجی، خستگی و ضعف عمومی.
مصرف این دارو در کسانی که بیماری‌های مزمن کبدی و کلیوی دارند همچنین زنان حامله(به علت بروز ناهنجاری‌های جنینی) و افراد دارای سابقه تشنج ممنوع است. این در حالی است که مصرف همزمان این دارو به همراه الکل، خواب‌آورها، مواد و داروهای مخدر بسیار خطرناک است.
متأسفانه به علت در دسترس بودن، قیمت پایین، ارائه بدون نسخه در برخی داروخانه‌ها و نبود اطلاع کافی درباره عوارض ترامادول، هم‌اکنون با شیوع گسترده‌ای از مصرف این دارو در کشور روبه‌رو هستیم. ترامادول با فعل و انفعالاتی که در بدن انجام می‌دهد خاصیتی مانند داروهای ضدافسردگی ایجاد می‌کند و با آن که دارویی مخدری است برعکس مورفین سبب هوشیاری و فعالیت بیشتر می‌شود و به احتمال زیاد یکی از دلایل گرایش مصرف‌کنندگان به ترامادول همین ویژگی است. هنوز آمار دقیقی از تعداد سوءمصرف‌کنندگان ترامادول در کشور ارائه نشده، اما زنگ خطر وقتی به صدا درآمد که اعلام شد ایران دارای بیشترین آمار مسمومیت با ترامادول در جهان است؛ واقعیتی که مصرف زیاد و خودسرانه این دارو در کشور را نشان می‌دهد.
بعد از مصرف طولانی مدت و بیشتر از حد مجاز ترامادول اعتیاد به آن حاصل می‌شود که در این مرحله ترک آن بسیار سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. مصرف ترامادول را نباید به صورت ناگهانی قطع کرد، زیرا باعث ایجاد علائم ناخوشایند قطع مصرف می‌شود.
نکته مهم در ترک ترامادول شدیدتر بودن علائم جسمی آن نسبت به تریاک است که ناشی از خواص ضدافسردگی این دارو است. با قطع ناگهانی ترامادول علائمی متوسط تا شدید از اضطراب، تعریق، بی‌خوابی، تهوع، لرز، اسهال، درد عضلانی، ترس، بیقراری، گر گرفتگی و تشنج را خواهیم دید. پس مصرف‌کنندگان این داروی مخدر هیچ گاه نباید به‌صورت خودسرانه اقدام به ترک کنند.
حال سؤال اینجاست دارویی که بیشتر پزشکان هیچ تمایلی به تجویز آن ندارند و بسیار کم در نسخه پزشکان ظاهر می‌شود و فروش آن بدون نسخه پزشک نیز ممنوع است چگونه در برخی از داروخانه‌ها به وفور وجود دارد و براحتی و بدون نسخه به فروش می‌رسد؟
پس نظارت بر عملکرد داروخانه‌ها امری لازم است. آیا وقت آن نشده که مسئولان میزان تولید ترامادول کارخانه‌های داخل کشور را با نیاز واقعی و تجویز پزشکان مقایسه کنند، همچنین دنبال پاسخ این پرسش باشند که چرا و از چه کانالی ترامادول قاچاق با دوزهای بالا (400 و 500 میلی‌گرم) وارد کشور می‌شود و به سلامت جامعه ما ضربه می‌زند.
- جام جم آنلاین/ مرتضی خوش گفتار /کارشناس درمان اعتیاد
عوارض درازمدت مصرف ترامادول
ترامادول یک داروی نارکوتیک (ضد درد) است که خیلی افراد با مصرف طولانی مدت ممکن است، در معرض خطر اعتیاد به آن قرار بگیرند.
احساسی که به فرد دستور می‌دهد به مرور مصرف قرص را افزایش دهد، به طوری که بدون مصرف ترامادول هیچ‌کاری نمی‌تواند انجام دهد.
خطر مصرف مواد مخدر در افراد وابسته به مصرف ترامادول به شدت افزایش می‌یابد، چراکه به مرور نیاز بیشتری به مصرف قرص در خود می‌بیند و گاهی برای تامین این نیاز از مخدرهای قوی‌تر و البته غیر قانونی کمک می‌گیرد.
ترامادول با مهار ارسال پیام درد از اندام‌ها به مغز، تاثیر خود را به عنوان داروی مسکن بر بدن می‌گذارد. از این رو بیماران به مرور مصرف آن را خودسرانه افزایش می‌دهند، با این هدف که به آرامش بیشتری برسند.
احساس شادی، کاهش استرس و اضطراب، از بین رفتن درد و ... از تاثیرات افزایش مصرف کوتاه مدت ترامادول، بر بدن انسان است و اینکه ترامادول تاثیری مشابه داروهای ضد افسردگی دارد که با افزایش سطح سروتونین در مغز، باعث احساس شادی و انرژی بیشتر می‌شود. همچنین به دلیل تاثیر ترامادول بر عملکرد مغز، احساس آرامش کاذب در فرد ایجاد شده و از این‌رو امروزه به دارویی تبدیل شده که متاسفانه نوجوانان و جوانان در هنگام رویارویی با مشکلات و شکست‌ها، آن را تنها راه برای کسب آرامش میدانند.
از آنجا که ترامادول یک مسکن قوی است که با مهار کردن ارسال پیام درد به مغز باعث سرکوب احساس درد شده و این تاثیر می‌تواند از آن جهت خطرناک باشد که فرد در این شرایط هیچ دردی را حتی در زمان جراحت احساس نمی‌کند و نمی‌تواند از خود محافظت کند.
این علائم و نشانه‌ها بدون شک برای بسیاری از افراد و مخصوصا جوانان مطلوب است و آنها را به مصرف هرچه بیشتر قرص و در نتیجه اعتیاد به آن وا می‌دارد، مخصوصا اگر فرد دچار افسردگی و یا اضطراب باشد.
بسیاری از افراد معتاد به ترامادول، در خیابان‌ها دنبال آن نمیگردند، بلکه بیشتر افراد شروع مصرف خود را با تجویز پزشک گزارش کرده‌اند، در حالی که خودسرانه مقدار مصرف را افزایش داده و بنابر دستور پزشک، مصرف‌شان را توقف نکرده‌اند.
گذشته از تمام اثرات ترامادول که برای بیمار دارویی مطلوب و آرامش‌دهنده است، اما مصرف ترامادول بیش از یک مدت کوتاه درمانی، عوارض سوء زیادی نیز بر بدن بر جای می‌گذارد.
افرادی که سابقه حملات عصبی مانند صرع و تشنج دارند نباید از ترامادول استفاده کنند، زیرا مصرف این دارو می‌تواند باعث حمله عصبی مجدد شود. ترامادول همچنین باعث بی‌ثباتی، عدم تعادل، سرگیجه و احساس بی‌خیالی در افراد می‌شود.
به دلیل عوارض نامطلوب، این دارو معمولا برای درمان و مصرف طولانی مدت توصیه نمی‌شود، چراکه اثرات سوء مصرف درازمدت ترامادول بسیار متنوع بوده که از میان آنها به برخی موارد ازجمله تحمل و عادت کردن به دارو است.
از آنجایی که ترامادول با تاثیر بر مغز و عملکرد عصبی تاثیرات خود را می‌گذارد، خطر عادت کردن و تحمل بدن نسبت به این دارو بسیار بالاست.
وقتی بدن به حضور ترامادول عادت می‌کند، برای رسیدن به تاثیرات اولیه سرکوب درد و سایر تاثیرات مطلوب آن، فرد نیاز دارد مقدار داروی مصرفی را بالا و بالاتر ببرد. وابستگی همراه با تحمل دارو از دیگر اثرات مصرف بی‌رویه ترامادول بوده و خیلی از افراد در اثر مصرف بلندمدت این دارو به آن عادت کرده و وابسته می‌شود و این درحالی ست که از تاثیرات درمانی دارو خبری نیست و در حقیقت بدن فرد ترامادول را به عنوان ماده ضروری و اصلی برای عملکرد طبیعی بدن می‌شناسدکه در این هنگام، توقف مصرف و یا حتی کاهش مقدار مصرف دارو، فرد را به شدت ضعیف و بیمار می‌کند.
- ایسنا/ دکتر محمدرضا ناظر/ متخصص بیماری‌های عفونی
موارد منع مصرف قرص ترامادول
- در دوران بارداری بدون تجویز پزشک
- در دوران شیردهی بدون تجویز پزشک
- داشتن سابقه صرع یا تشنج
- وجود جراحات مغزی و تومورهای مغزی
- وجود مشکلات کلیوی ـ کبدی (کلیرانس راکینس کمتر از min/ ml 30 نباید ترامادول مصرف شود.)
- سینوزیت
- مصرف الکل و داروهای محرک اعصاب مثل آمفتامین‌ها
- مصرف داروهای ضد افسردگی (امی‌تریپتبلین، فنلزین، سیتالوپرام )
- مصرف داروهای آنتی‌سایکوز (ضد جنون) مثل کلریرومازین، فلوفنازین، هالدپریدول، پرفنازین و ... .
- مصرف داروهای ضد درد مخدر (کدئین، ففتانیل، مرفین، هیدرومورفین )
- مصرف داروی پرومتازین و بوپروپیون
عوارض جانبی مصرف قرص ترامادول
- ترامادول ممکن است نشانه‌های شبیه مورفین (سرگیجه، خواب‌آلودگی، یبوست، تعریق و خارش) ایجاد می‌کند اما احتمال بروز دپریسیون تنفسی نسبت به مورفین کمتر می‌باشد و در صورت تزریق احتمال دپرسیون تنفسی بالا می‌رود .
- بروز واکنش‌های حساسیتی از قبیل: ضعف تنفسی، انسداد ریوی، تورم لب‌ها، تورم زبان و صورت و کهیر
- مصرف بیش از حد این دارو عوارضی از قبیل: تنگی نفس، ضعف تنفسی، تنفس سطحی، افزایش ضربان قلب و تشنج راه به دنبال دارد.
- حملات ناگهانی (حملات شبیه صرع و تشنج) از عوارض نادر این دارو می‌باشد که در اثر مصرف زیاد این دارو یا مصرف دارو در بیماران صرعی یا بیمارانی که دچار آسیب مغزی شده‌اند یا بیمارانی که مشکلات کبدی کلیوی (دفع دارو دچار اختلال گشته و افزایش مقدار دارو در خون) و یا معتادان به الکل ایجاد می‌گردد
تداخلات دارویی قرص ترامادول
- داروها ضد تشنج مثل کاربامازپین باعث کاهش اثر ترمادول می‌شوند.
- ترامادول باعث افزایش اثر داروهای خواب‌آور و آنتی‌هیستامین‌ها می‌گردد.
- افزایش اثر خواب‌آلودگی و ضعف تنفسی ناشی از داروهای مسکن، ضد اضطراب، شل‌کننده عضلانی و ضد افسردگی
هنگام مصرف ترامادول به نکات ذیل توجه داشته باشید:
- عدم مصرف دارو فوق با ترکیبات حاوی الکل
- در بیماران مسن (بالای 75 سال) با احتیاط مصرف شود. (حداکثر داروی مصرفی 300 میلی‌گرم در روز)
- در هنگام مصرف از صحت عملکرد کلیه و کبد مطمئن باشید.
- با توجه به بروز علائم شبه مورفین قطع ناگهانی دارو، بعد از مصرف طولانی خطرناک می باشد .
- از مصرف خودسرانه دارو، بدلیل ایجاد وابستگی و تمایل به مصرف مجدد، جدا خودداری کنید.
- در صورت بروز خواب‌آلودگی شدید، سرگیجه، ضعف عضلانی شدید حتماً با پزشک معالج صحبت نمایید.
- در صورت رانندگی و کار با دستگاه‌های حساس با اجتیاط مصرف نمایید .
- به هیچ وجه با داروهای نسخه‌ای یا غیر نسخه‌ای دیگر بدون مشورت با پزشک مصرف نشود.
- مصرف دارو در بیماران زیر 16 سال ممنوع می‌باشد .
- در صورت فراموشی مصرف دارو و نزدیک‌شدن زمان مصرف بعدی مقدار دارو دو برابر نشود.
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
ترامادول، جان دانش آموز لرستانی را گرفت
یک دانش آموز پسر در شهر اشترینان از توابع بروجرد بر اثر خوردن قرص ترامادول جان سپرد.
یک دانش آموز پایه اول یک دبیرستان در
اشترینان بعد از خوردن قرص ترامادول دچار ایست قلبی شد که متاسفانه قبل از اعزام
به مراکز درمانی فوت می کند.
یک مسئول با تایید این خبر گفت: دانش
آموز فوت شده در منزل اقدام به خوردن قرص کرده است و هیچ ارتباطی با هنگام حضور در
آموزشگاه نداشته است.
«ترامادول» با عوارض مصرف خواب آلودگی،
کندی ضربان قلب، خستگی بیش از حد، کاهش دمای بدن، احساس سبکی در سر، غش کردن، کما
و حتی مرگ فقط باید با تجویز پزشک و در دوز کم مصرف شود.
استفاده خودسرانه از این دارو می
تواند افزون بر ایجاد اعتیاد به آن و اوردوز کردن، زمینه ساز اعتیاد به مواد مخدر
سنتی و روانگردان های صنعتی شود.
این دارو فقط در موارد خاص و برای
بیماری های مرتبط تجویز می شود و مصرف آن بدون تجویز پزشک قطعا عوارض بسیاری دارد.
ترامادول تنها باید در بیمارستان ها
با نظارت وزارت بهداشت یا صرفا با نسخه پزشک مورد استفاده قرار گیرد و بر اساس
قوانین، تجویز داروی ترامادول بدون نسخه پزشک تخلف است، چون می تواند برای مصرف
کننده خطرساز باشد.
تاریخ انتشار خبر 14 دی 93
- ایرنا/ کد خبر 1782334676356230330
هشدار درباره عوارض اعتیادآور یک داروی شایع در سال 93
ترامادول را از فهرست دارویی حذف کنید
یکی از پژوهشگران حوزه اعتیاد با بیان اینکه قشر نوجوان، جوان، سربازان و دانشجویان بیشترین مصرف‌کنندگان ترامادول به شمار می‌روند گفت: میزان اعتیادآوری هر قرص این دارو برابر با یک قرص تریاک است، و به علت عوارض شدید و مراجعه بیماران دچار تشنج به بیمارستان‌ها، باید از فهرست دارویی (فارماکوپه) ایران حذف شود.
متاسفانه آمار ۴/۱ درصدی وابستگی به ترامادول در دانشجویان گواه بر شیوع بیشتر این ماده خطرناک در سایر گروه‌های اجتماعی و تحصیلی است.
وی با اشاره به اینکه ترامادول یک قرص بسیار اعتیادآور و تشنج‌زا است، اظهار داشت: طی سال‌های اخیر تجویز این دارو به عنوان مسکن توسط متخصصان کاهش یافته اما در عین حال مصرف آن بدون تجویز افزایش یافته است. در حالی که ترامادول صرفا برای سوء مصرف و مصارف معتادان و بهبود انزال زودرس استفاده می‌شود.
ترامادول از خانواده تریاک است و این ماده مخدر، اعتیادی سخت و پیچیده دارد و بسیاری از بیماران وابسته به مصرف ترامادول برای درمان و ترک بستری می‌شوند. درمان سرپایی این بیماران با عوارض سخت، بسیار دشوار و غیر ممکن است.
در حال حاضر بیشترین مصرف ترامادول در بین قشر نوجوان، جوان، سربازان و دانشجویان است و متاسفانه این قرص به سهولت در عطاری‌ها، سوپر مارکت‌ها و... به قیمت ۱۵ هزار ریال حاوی ۱۰ عدد قرص عرضه می‌شود.
براساس نتایج بررسی‌هایی که با مراجعه متخصصان به چند داروخانه در سطح شهر تهران انجام شده است، تجویز پزشکی چندانی برای مصرف ترامادول صورت نمی‌گیرد و عمده مصرف ویژه از سوی دانشجویان است.
ترامادول جزو اقلام پر تولید کشور است و سازمان غذا و دارو به طور رسمی دارویی را با نرخ ارز مرجع تامین می‌کند که همه آن صرف ایجاد اعتیاد در قشر جوان می‌شود. آیا اولویت دیگری برای تامین این ارز در داروها وجود ندارد.
جام جم آنلاین/هومان نارنجی ها/ یکی از پژوهشگران حوزه اعتیاد
کد خبر 1813945413267858052
نخستین کنفرانس" کنترل سوء مصرف ترامادول" ، اول اسفند 1387 در مرکز قلب تهران برگزار شده است.
آذرخش مکری، دبیر علمی نخستین کنفرانس کنترل سوء مصرف ترامادول اظهار داشت: مصرف بی‌رویه ترامادول که طبق آمارهای موجود از سال 80 تا 86 به 4 برابر افزایش یافته موجب نگرانی جامعه پزشکی شده است؛ بر این اساس طبق دستور وزیر بهداشت، کارگروهی در این زمینه تشکیل شد که نتایج دستاوردهای این کارگروه در کنفرانس ویژه یک روزه کنترل سوء مصرف ترامادول ارائه می‌شود.
این کنفرانس در راستای کنترل سوء مصرف داروی ترامادول، معرفی داروهای جایگزین و نیز بررسی جنبه‌‌های مختلف درمانی، فرهنگی و اجتماعی داروهای مخدر با همکاری معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، مرکز ملی مطالعات اعتیاد، دفتر تحقیق و توسعه دانشگاه علوم پزشکی تهران، کمیته راهبردی داروساز‍‌ی بیمارستانی و دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) برگزار شد.
از محورهای این همایش می‌توان به فارماکولوژی ترامادول، جایگاه مواد مخدر سبک در عرصه اعتیاد و ترک اعتیاد و بررسی جایگاه درمانی ترامادول اشاره کرد.
ارائه راهکارهای کنترل تجویز، فروش بدون نسخه در داروخانه، معرفی روند تحت کنترل درآوردن داروها، مشکل جنسی و مواد مخدر، جایگاه ترامادول در ترک اعتیاد، بررسی عوارض بالینی و اثرات اجتماعی سوء مصرف ترامادول و معرفی داروهای جایگزین ترامادول با احتمال سوء مصرف کمتر از دیگر محورهای این کنفرانس به شمار می‌رود.
- گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از فارس
