آیا سم هزارپا خطرناک است؟
انواع خطرناک هزار پا در افریقا و امریکا وجود دارند، اما گونه های ایرانی که به رنگ زرد هستند، کشنده نیستند و فقط جای نیش آنها متورم می شود و درد نیش آنها و همچنین ماندگاری جای نیش و تورم، از نیش زنبور کمتر است و به شکل کاملا متورم و قرمز رنگ با جای 2 تا نیش در مرکز برآمدگی مشخص است.
اطلاعات بیشتر
هزارپایان انواعی از بند پایان هستند که دارای دو جفت پا در هر بخش از بدن ( به جز ناحیه سر ) می‌باشند. بیشتر هزار پاها دارای بدن استوانه ای شکل هستند ولی انواع کمی از آنها شکل‌های گوناگون دیگری دارند .هزار پاها می توانند به دور خود بپیچند و بدن خود را مانند توپ گرد کنند.
در ایران در تمام نقاط و در اکثر خانه‌ها از این صدپایان یافت می‌شوند که نام علمی جنس آنها Scolopendra است. این بندپایان در آغاز فصل بهار بسیار فعال هستند. راسته‌ای از این گروه از هزارپاها نیز وجود دارد که دارای پاهایی بلند هستند که به آنها هزارپاهای مگس‌گیر نیز می‌گویند که اکثر آنها ۱۵ جفت پا دارند. آنها خود را با شرایط آب و هوایی خشک نیز می‌توانند سازگار کنند. هزارپاهای مگس‌گیر در منازل روستایی ایران بسیار دیده می‌شوند.
آنها اغلب در سقف زیر‌زمین‌ها، داخل دستشویی‌ها و زیر شیروانی‌ها همچون عنکبوت‌ها به دیوار سقف می‌چسبند. گروهی دیگر از صدپایان هستند که بدنی بسیار طویل و باریک با پاهای زیاد دارند که تعداد آنها تا ۱۸۱ جفت نیز می‌رسد. پاها و بدن باریک است و با چسبیدن به طعمه خود آنها را شکار کرده و مایعات بدن آنها را می‌مکند. این صدپایان در ایران در جنگل‌های شمال کشور به فراوانی در زیر سنگ‌ها یافت می‌شوند.
هزار پاها آهسته حرکت می کنند و بیشتر به خوردن برگ‌ها علاقه دارند. در اکثر موارد آنها نوعی آفت برای گلخانه ها محسوب می شوند و می توانند خسارت زیادی به بار بیاورند . هزار پاها موجودات شکارچی نیستند و با توجه به رفتار آرام و رژیم غذایی ساده برای نگهداری در خانه به عنوان حیوان خانگی ایده آل می باشند.
شمار هزارپایان نسبت به دیگر حشره ها کمتر است و آنان را می توان به دو گونه ی کلی گوشتخوار و گیاهخوار تقسیم نمود.
هزار پای گوشتخوار بسیار کمیاب و دارای پاهای کمتری نسبت به گونه ی گیاهخوار است ؛ همچنین زهرآگین است ولی زهر آن برای آدمی خطرناک نیست.
آیا هزارپاها توانایی گزش دارند؟
هزارپاها معمولاً تهاجمی نیستند و از سم و زهر برای مهار کردن طعمه خود استفاده نمی کنند. اکثر هزارپاها با تغذیه از گیاهان به حیات خود ادامه می دهند.
صدپاها که اغلب با هزارپاها اشتباه گرفته می شوند، توانایی گزش دارند.
آیا هزارپاها می توانند به انسان آسیب برسانند؟
اگرچه هزارپاها هیچ بیماری را انتقال نمی دهند و یا غذاها را آلوده نمی کنند، ولی تقریباً همه هزارپاها با مکانیسم های دفاعی مجهز شده اند تا از خود در برابر شکارچیانی مثل پرندگان محافظت کنند.
آن ها هنگامی که تهدید شوند معمولاً حالت مارپیچ به خود می گیرند تا زمانی که خطر رفع شود. برخی هزارپاها می توانند غددی را فعال کنند که یک سم اسیدی بدبو را ترشح و حتی آن را پرتاب نماید. این ماده می تواند باعث ایجاد سوزش، خارش و واکنش های آلرژیک در برخی افراد شود.
علائم و واکنش های آلرژیک احتمالی به نیش و زهر هزارپا:
۱ – تاول و یا کهیر
۲ – قرمزی
۳ – بثورات پوستی
۴ – خارش و یا سوزش
حساسیت شدید نسبت به سم هزارپا
این اتفاق به ندرت ممکن است تهدید حیاتی در پی داشته باشد، ولی با مشاهده علایم زیر، حتماً باید به دنبال درمان فوری باشید:
۱ – تورم صورت
۲ – سختی در تنفس
۳ – ضربان شدید قلب
۴ – بثورات پوستی وسیع
۵ – عدم هوشیاری
نوع مضر هزارپاها که آفت به حساب می آید و در مزارع است.
نوع گیاه خوار با تغذیه از ریشه بافت های مرده گیاهی و ریشه گیاه می تواند باعث صدمه زدن به گیاه شود . در بعضی از مواقع نیز داخل ساقه ی گیاه را سوراخ می کند و از ساقه گیاه تغذیه می کند که در این حالت نمی شود برای گیاه کاری انجام داد.
برای مبارزه با هزارپاها ، باید از سمپاشی روی خاک در فواصل مختلف استفاده کرد، معمولا با شروع فصل گرم باید سم پاشی صورت بگیرد.
نوع گوشت خوار ، یک شکارچی بوده و به هر موجود زنده ی کوچکی حمله می کند گاهی ممکن است به انسان حمله کند و با نیش زدن از خون انسان تغذیه کند، البته این حالت خیلی کم پیش می آید و سم آن برای انسان خطرناک نیست.
البته انواع خطرناک این هزار پا در افریقا و امریکا وجود دارند، اما گونه های ایرانی که به رنگ زرد هستند، کشنده نیستند و فقط جای نیش آنها متورم میشود و درد نیش آنها و همچنین ماندگاری جای نیش و تورم، از نیش زنبور کمتر است و به شکل کاملا متورم و قرمز رنگ با جای 2 تا نیش در مرکز برآمدگی مشخص است.
برای مبارزه با هزارپاها ، باید از سمپاشی روی خاک در فواصل مختلف استفاده کرد، معمولا با شروع فصل گرم باید سم پاشی صورت بگیرد و نوبت بعد اواخر بهار و یک ماه بعد نیز دوباره باید سم پاشی انجام بشود .
یک راه دیگر برای مقابله با هزارپا ها، عدم استفاده از خزه بر روی گلدان است و بهتر است روی خاک گلدان را در حدود 2 تا 5 سانتی متر از شن یا سنگ های ریز استفاده کنید.
در این حالت بعد از آبیاری گلدان ، بسیاری از هزارپاها از بین می روند و امکان زندگی درون گلدان برایشان فراهم نمی شود و نمی توانند به خوبی درون خاک تنفس کنند و ازبین می روند. این روش برای مبارزه با خرخاکی ها نیز مناسب است.
برگرفته از:
- تبیان
- مجله اینترنتی قرن 21
- میهن سم
تصویر انواعی از هزارپا
نوعی هزارپا معروف به اژدهای صورتی
اینکه گفته شده جای نیش هزار پا اگه با یه سیر که سر و تعش بزنین و بزارید خوب میشه درسته ??? من بستکانم را زد با تیغ کمی بریدمش و خونشه ریختم بیرون و یه سیر هم گذاشتم روش !!!