پروانه های ایران 1

علی رضا نادری/محقق و نویسنده کتاب پروانه های ایران

محققان بسیاری سال‌ها تلاش کردند و رنج سفرهای بیشمار را بر خود هموار ساختند تا با ثبت یکی از غنی‌ترین سرمایه‌های کشور در بانک‌های اطلاعاتی جهانی زمینه را برای شناسایی و مطالعات بیشتر فراهم کنند. مهندس علیرضا نادری 20 سال است روی پروانه‌های ایرانی تحقیق می‌کند و کتاب راهنمای میدانی پروانه‌های ایران را نوشته است. به عقیده نادری پروانه‌ها به‌واسطه عمر کوتاه و ناتوانی در سازگاری سریع با تغییرات شرایط، محیطی می‌توانند یکی از بهترین شاخص‌ها برای سنجش سلامت اکوسیستم باشند. این محقق ایرانی موفق شده چندگونه و زیرگونه جدید از پروانه‌های ایرانی را در مرکز بارکد زیستی معرفی و ثبت کند.

به همت تعداد زیادی از متخصصان داخلی و خارجی تا امروز در ایران حدود 415 گونه پروانه ثبت و شناسایی شده است. از این تعداد حدود 80 گونه اندمیک یا بومی انحصاری ایران است از جمله گونه‌های شیرازیکا و زاگرسیکا که بومی منطقه زاگرس هستند و در نام علمی هم به زیستگاه آنها گریزی زده شده است.

برای تشخیص یک گونه در قدیم از صفات مورفولوژیکی (ریخت‌‌شناسی) استفاده می‌شد، امروزه مورفولوژی همچنان کاربرد دارد ولی از آنجا که در حشرات به دلایلی نظیر کوچک بودن آنها قضیه به نحوی تخصصی‌تر می‌شود و صفات هم بسیار پیچیده و متنوع‌ است، شناسایی گونه‌ها دیگر به آن راحتی نخواهد بود. در نتیجه باید صفات جدیدی پیدا شود که از جمله می‌توان به پیش کشیدن مسائل اکولوژیکی و بیولوژیکی اشاره کرد.

علاوه بر آن در سال‌های اخیر مطالعات ژنتیکی نیز به میان آمده که بارکد و آنالیز ژنتیکی بخشی از این قضیه است.

مجموع این موارد تا حدودی باعث می‌شود یک محقق بتواند با اطمینان بیشتری بین یک گونه با گونه نظیر تمایز قائل شود. در برخی موارد گونه‌ها تفاوت‌های بارز دارند؛ مثلا در گونه زاگرسیکا می‌توان فقط از روی ظاهر، اختلاف را با گونه نزدیک یعنی مناوا تشخیص داد، اما در برخی گونه‌ها علاوه بر ظاهر لازم است کارهای دقیق‌تر ژنتیکی، اکولوژیکی و بیولوژیکی انجام شود.

برگرفته از جام جم آنلاین

بعضی از پروانه های زیبای ایران را ببینیم

پروانه دوخال Brenthis hecate

فرچه پای سبزبال Argynnis aglaja

حریر آبی Plebejus pylaon nichollae copulating

نارنجی کنار Anthocharis cardamines

نقص دیواره قلب در نوزادان

قلب همه انسان‌ها 4 حفره دارد: 2 دهلیز و 2 بطن که کاملا از هم جدا هستند. در عملکرد سالم قلب، شریان ریوی(سرخرگ شش) از طرف راست قلب، خون تیره را وارد شش می‌کند و خون حاوی اکسیژن از طرف چپ به قلب برمی‌گردد. این خون روشن به وسیله تلمبه قلب به سراسر بدن منتقل می‌شود.

 متخصصان، بیماری‌های قلبی در کودکان را به 2 دسته مادرزادی و اکتسابی تقسیم می‌کنند که بیماری‌های مادرزادی از بدو تولد همراه کودک است. گاهی ممکن است وجود سوراخ‌هایی در قلب و راه داشتن این حفره‌ها به هم علت وجود مشکلات قلبی کودکان باشد. تنگی دریچه‌های اصلی یا وجود ارتباط میان رگ‌های اصلی هم می‌تواند دلیل بروز بیماری‌های قلبی کودکان باشد.

 وجود هر یک از این مشکلات می‌تواند نشانه‌هایی ایجاد کند. بعضی از این مشکلات مانند سوراخ‌های بین قلبی فقط باعث پرکارترشدن قلب می‌شود و گروه دیگری مانند تنگی دریچه‌ها، وارد شدن فشار بر حفره پشت آن و بروز مشکلاتی خاص را در پی دارد.

 گاهی وجود برخی بیماری‌های قلبی در کودکان باعث می‌شود خون تیره وارد سیستم جریان خون روشن شود. این مساله باعث می‌شود تمام سیستم‌های بدن خون تیره دریافت کنند و اکسیژن کمتر از آن که نیاز دارند به آن‌ها برسد. این مورد در درازمدت بر عملکرد بدن تاثیر می‌گذارد و مشکلات دیگری را ایجاد می‌کند.

نقص دیواره بین دهلیزی و یا بطنی، شایع‌ترین نقص مادرزادی قلبی محسوب می‌شود و یک‌سوم کل بیماری‌های قلبی مادرزادی را شامل می‌شود. تشخیص ابتدایی با شنیدن صداهای قلب و تشخیص قطعی با اکوکاردیوگرافی است.

نقص دیواره بین‌دهلیزی  Atrial septal defect

یعنی بازماندن دیواره بین دو بطن راست و چپ پس از تولد نوزاد. در نوزادان دختر شایع تر است. شدت این نقص از نظر اندازه از یک سوراخ بسیار کوچک تا فقدان کامل دیواره بین دهلیزی متفاوت است. این سوراخ باعث می‌شود که جریان خون اضافه از دهلیز چپ به دهلیز راست و ریه‌ها وارد شود.

در ASD بدون عارضه (یعنی هنوز مقاومت عروق ریوی طبیعی است) خون از دهلیز چب به دهلیز راست وارد می‌شود، و شدت آن به اندازه سوراخ و اتساع‌پذیری بطن‌های راست و چپ بستگی دارد. اگر سوراخ کوچک باشد، میزان خون وارده به دهلیز راست اندک است و تغییرات قابل ملاحظه‌ای نیز روی نمی‌دهد. در صورت بزرگ بودن سوراخ، دهلیز و بطن راست به منظور جای دادن خون وارده از طریق سوراخ، گشاد می‌شوند. فشار شریان ریوی به علت افزایش حجم خون افزایش می‌یابد، اما به جز در نقایص بزرگ و طولانی مدت، معمولاً مقاومت عروق ریوی طبیعی باقی می‌ماند.

نقص دیواره بین‌بطنی  Ventricular septal defect

یعنی بازماندن دیواره بین دو بطن راست و چپ پس از تولد نوزاد. شدت این نقص از نظر اندازه از یک سوراخ بسیار کوچک تا فقدان کامل دیواره بین بطنی که منجر به ایجاد بطن مشترک می‌شود متفاوت است.

اگر نقص بی‌علامت یا کوچک باشد، در ۸۰٪ بیماران، نقص دیواره به مرور، کوچک شده یا بسته می‌شود و مشکل مهمی را ایجاد نخواهد کرد. اگر این نقص دیواره بزرگ باشد با توجه به اختلاف فشار خون بین دو بطن موجب نشت خون از بطن چپ به بطن راست خواهد شد. این امر موجب افزایش فشار خون ریوی (در اوایل بیماری)، سیانوز نوزاد، نارسایی قلبی، اختلال رشد و ... می‌شود. درمان با جراحی باز یا بسته انجام می شود.

 

VSD به سوراخ یا نقص در دیواره جدا کننده دو بطن اطلاق می شود. شدت این نقص از نظر اندازه از یک سوراخ بسیار کوچک تا فقدان کامل دیواره بین بطنی که منجر به ایجاد بطن مشترک می شود متفاوت است.

نقص دیواره بین بطنی، یکی از شایع ترین نقوص مادرزادی قلبی محسوب می شود و یک سوم کل بیماری های قلبی مادرزادی را شامل می شود. از هر هزار نوزاد متولد شده ۲ تا ۶ نفر به آن مبتلا می شوند و در اکثر آن ها علت پیدایش آن نا مشخص است.

در اثر VSD چه اتفاقی می افتد؟

در اثر این نقص خون بطن چپ که قبلا از اکسیژن اشباع شده است به بطن راست رفته و مجددا به ریه فرستاده می شود. این امر نه تنها سبب افزایش کار قلب و بزرگی آن می شود بلکه حجم بیشتری از خون از طریق بطن راست به درون ریه رانده می شود و باعث پرخونی ریه می شود. انتقال فشار بالاتر بطن چپ به بطن راست از طریق سوراخ VSD سبب می شود که حجم بالای خون بطن راست با فشار بالا وارد عروق ریوی شده و فشار عروق ریوی را بالا ببرد.

پروانه بال شیشه ای

پروانه بال شیشه‌ای با با نام علمی Oleria rubescens  از گونه پروانه‌هایی است که در سال ۱۸۷۲ میلادی توصیف علمی شدند.

پروانه بال شیشه ای یکی از زیباترین پروانه های دنیا است. این پروانه بال های بسیار نازکی دارد به گونه ای که می توان پشت آن را مشاهده کرد. این پروانه با نام "Greta Oto" شناخته می شود.

پروانه بال شیشه ای که فاصله بین دو بال آن تا ۶ سانتیمتر می رسد. در زبان انگلیسی Glasswing و در زبان اسپانیایی به Spejitos به معنای آینه‌های کوچک معروف است.

در واقع بافت بین سیاهرگ های بال ها فاقد فلس های رنگی است و به همین دلیل برخلاف دیگر پروانه‌ها مانند شیشه به نظر می‌رسد. لبه بال هایشان به رنگ قهوه‌ای تیره است که گاهی اوقات به رنگ قرمز یا نارنجی نیز نزدیک می‌شود. این شفاف بودن بال ها برای آنها یک جور مکانیسم دفاعی محسوب می شود .

پروانه های بال شیشه ای به عنوان یکی از عجیب ترین و زیبا ترین گونه ی پروانه می باشند که با آن بال های شفاف دارای زیبایی خاصی هستند.  بال شیشه ای از آن‌ دسته پروانه‌هایی است که مهاجرت می‌کند و در فصل مهاجرت پرواز دسته جمعی آن‌ها منظره زیبایی خلق می‌کند.

 

زیستگاه این حشره عجیب در جنگل های مرطوب است و از شهد گیاهان همان مناطق هم تغذیه می کند.  پروانه بال شیشه ای حشره ای است از راسته پولک بالان ، تیره  فِرچه پایان و عضوی از شَه پروانه هاست و از خصلت های آنان مهاجرت های طولانی است.

محدوده زندگی پروانه‌های بال‌شیشه‌ای بالغ در آمریکای مرکزی از مکزیک تا پاناما و کلمبیاست است و در آمریکای جنوبی فقط در ونزوئلا مشاهده شده است.

واقعیت عجیبی که در مورد این پروانه ها وجود دارد این است که آنها می توانند در سرعت های تا ۸ مایل در ساعت نیز پرواز کنند.

تصاویر زیبا از این پروانه شگفت انگیز را ببینید.

ترامادول چیست و چه عوارضی دارد؟

ترادامول چیست و با ما چه می کند؟

دارویی ضد درد که با نام‌های ترامادول، تدامول، بایومادول و... چند سالی است در فهرست داروهای ایران قرار گرفته، دارویی است که ‌سال 1970 به وسیله یک شرکت آلمانی ساخته شده، دارویی که مدتی بعد حق تولید آن به شرکت‌های تولیدکننده دارو در سراسر جهان واگذار شد.‌ ترامادول از جمله داروهای مسکن با خواص مخدری است که معمولا برای کنترل دردهای متوسط تا شدید از قبیل دردهای مفصلی، جراحی‌ها و بیماری‌های زنان و زایمان تجویز می‌شود.

                                         

این دارو به دو صورت خوراکی و تزریقی عرضه می‌شود که نوع خوراکی آن به صورت قرص و کپسول در دسترس است و نوع تزریقی آن که تا چندی پیش در داروخانه‌ها موجود بود، بتازگی فقط در اورژانس بیمارستان‌ها استفاده می‌شود.

ترامادول دارویی ضعیف‌تر از مورفین و قوی‌تر از بروفن و استامینوفن است و هیچ‌گاه مصرف بیشتر از دو هفته آن برای بیماران تجویز و توصیه نمی‌شود.‌ مکانیسم اثر این دارو مانند همه مسکن‌های مخدر است، از این رو می‌توان نتیجه گرفت با مصرف مقادیر بیشتر از حد مجاز و توصیه شده، مسمومیتی شبیه مواد مخدر و همچنین با مصرف طولانی مدت آن اعتیاد به این دارو بروز می‌کند.‌ در ابتدا تصور بر این بود که ترامادول مسکن معمولی، بی‌خطر و کم عارضه است، ولی امروزه با مراجعه به آمارهای موجود و بررسی اعتیاد در کشور متأسفانه به این نتیجه می‌رسیم که داروی ترامادول که باید برای تسکین درد مصرف و تجویز می‌شده، هم‌اکنون به یکی از مواد اعتیادآور و با مصرف بالا از سوی معتادان تبدیل شده که معضلات فراوانی را نیز به همراه آورده است.

بیشترین دلایل سوءمصرف ترامادول به این شرح است:

1 - افرادی که کارهای سنگین دارند و مجبور به شب‌کاری هستند برای رفع خستگی و سرحال بودن از این دارو استفاده می‌کنند.

2 - کسانی که در روابط جنسی خود از عارضه زود انزالی رنج می‌برند برای برطرف شدن این عارضه به ترامادول رو می‌آورند.

3 - بیمارانی که به علت درد در ابتدا با تجویز پزشک و سپس خودسرانه شروع به مصرف مداوم این دارو می‌کنند.

4 - معتادان به دیگر مواد افیونی که یا با هدف کاهش علائم ترک مواد یا برای جایگزین کردن ترامادول با ماده مورد مصرف خود استفاده از این دارو را آغاز می‌کنند که همه این چهار گروه با عوارض شدید ناشی از مصرف ترامادول دست به گریبان خواهند شد.

عوارض: اختلال تعادل، افت فشار، تشنج، علائم یائسگی در زنان، نفخ، ضایعات جلدی و خارش، تکرر ادرار، اختلالات بینایی، یبوست، بی اشتهایی، دردهای مبهم شکمی، حالات عصبی، اختلالات خواب، نگرانی، گیجی، خستگی و ضعف عمومی.

مصرف این دارو در کسانی که بیماری‌های مزمن کبدی و کلیوی دارند همچنین زنان حامله(به علت بروز ناهنجاری‌های جنینی) و افراد دارای سابقه تشنج ممنوع است. این در حالی است که مصرف همزمان این دارو به همراه الکل، خواب‌آورها، مواد و داروهای مخدر بسیار خطرناک است.

متأسفانه به علت در دسترس بودن، قیمت پایین، ارائه بدون نسخه در برخی داروخانه‌ها و نبود اطلاع کافی درباره عوارض ترامادول، هم‌اکنون با شیوع گسترده‌ای از مصرف این دارو در کشور روبه‌رو هستیم. ترامادول با فعل و انفعالاتی که در بدن انجام می‌دهد خاصیتی مانند داروهای ضدافسردگی ایجاد می‌کند و با آن که دارویی مخدری است برعکس مورفین سبب هوشیاری و فعالیت بیشتر می‌شود و به احتمال زیاد یکی از دلایل گرایش مصرف‌کنندگان به ترامادول همین ویژگی است.‌ هنوز آمار دقیقی از تعداد سوءمصرف‌کنندگان ترامادول در کشور ارائه نشده، اما زنگ خطر وقتی به صدا درآمد که اعلام شد ایران دارای بیشترین آمار مسمومیت با ترامادول در جهان است؛‌ واقعیتی که مصرف زیاد و خودسرانه این دارو در کشور را نشان می‌دهد.

بعد از مصرف طولانی مدت و بیشتر از حد مجاز ترامادول اعتیاد به آن حاصل می‌شود که در این مرحله ترک آن بسیار سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. مصرف ترامادول را نباید به صورت ناگهانی قطع کرد، زیرا باعث ایجاد علائم ناخوشایند قطع مصرف می‌شود.

نکته مهم در ترک ترامادول شدیدتر بودن علائم جسمی آن نسبت به تریاک است که ناشی از خواص ضدافسردگی این دارو است. با قطع ناگهانی ترامادول علائمی متوسط تا شدید از اضطراب، تعریق، بی‌خوابی، تهوع، لرز، اسهال، درد عضلانی، ترس، بیقراری، گر گرفتگی و تشنج را خواهیم دید. پس مصرف‌کنندگان این داروی مخدر هیچ گاه نباید ‌به‌صورت خودسرانه اقدام به ترک کنند.

حال سؤال اینجاست دارویی که بیشتر پزشکان هیچ تمایلی به تجویز آن ندارند و بسیار کم در نسخه پزشکان ظاهر می‌شود و فروش آن بدون نسخه پزشک نیز ممنوع است چگونه در برخی از داروخانه‌ها به وفور وجود دارد و براحتی و بدون نسخه به فروش می‌رسد؟

پس نظارت بر عملکرد داروخانه‌ها امری لازم است. آیا وقت آن نشده که مسئولان میزان تولید ترامادول کارخانه‌های داخل کشور را با نیاز واقعی و تجویز پزشکان مقایسه کنند، همچنین دنبال پاسخ این پرسش باشند که چرا و از چه کانالی ترامادول قاچاق با دوزهای بالا (400 و 500 میلی‌گرم) وارد کشور می‌شود و به سلامت جامعه ما ضربه می‌زند.

• جام جم آنلاین/ مرتضی خوش گفتار /کارشناس درمان اعتیاد

دستان همیشه خیس !

به طور طبیعی در طول روز بدن ما برای تنظیم دمای خود عرق می کند. چون یکی از روش های تنظیم حرارت بدن ما، تعریق است.

در بعضی افراد این تعریق در صورت و کف دست ها بسیار بیشتر از حالت طبیعی است، که این وضعیت "هایپرهیدروزیس" (Hyperhidrosis) نامیده می شود. در این حالت تولید عرق بسیار بیشتر از میزان مورد نیاز برای خنک کردن بدن است.

روند تعریق در بدن، با سیستم عصبی سمپاتیک کنترل می شود. این سیستم عصبی غیرارادی، حدود 5 میلیون غده عرق را در سراسر بدن تحت کنترل دارد که از این تعداد دو سوم آنها در دستان ما قرار دارند. پزشکان متوجه شده اند، فعالیت بیش از اندازه این اعصاب سبب تعریق بیش از حد می شود، ولی درباره علت این مسئله هنوز به نتیجه قاطعی نرسیده اند. هر چند تحقیقات نشان داده ژنتیک در این میان نقش بسیار مهمی دارد.

علاوه بر استرس بعضی از مواد غذایی می‌توانند عامل رطوبت دست‌ها باشند.
بعضی بیماری‌ها نیز می‌توانند زمینه ساز رطوبت زیاد دست‌ها شوند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به پرکاری تیروئید اشاره کرد که مجموعه اعمال متابولیسمی بدن را افزایش می‌دهد.

رطوبت دست‌ها مشکلات متعددی از زمینه شغلی تا زندگی روزمره را در پی دارد. در واقع، بسیاری از فعالیت‌های روزمره به دلیل این تعریق زیاد کف دست‌ها غیر ممکن می‌شود. این مسئله همچنین می‌تواند منشأ ترس، نگرانی و به تدریج انزوا اجتماعی شغلی شود.

در طی سال های گذشته، روش های متنوعی برای درمان این مشکل استفاده شده است، از جمله استفاده از درمان های گیاهی، محلول های مختلف، درمان های خوراکی و ...، ولی هیچ یک برای مدت طولانی مؤثر نبوده اند.

داروهایی نظیر آتروپین برای مدتی امید بخش به نظر می رسیدند، ولی این داروها عوارضی نظیر خشکی دهان، مشکلات ادراری و حتی افزایش خطر حملات قلبی را نشان دادند.

رایج ترین محلول موضعی، Drysol نام دارد. این محلول برای کاهش تعریق زیر بغل اثر بهتری دارد، ولی برای بهبود تعریق دست ها محدودیت دارد. برخی از انواع محلول های تجارتی نظیر Maxim هم در دسترس است که به دلیل PH بالاتر، کمتر باعث تحریک پوست می شوند.

بیماران قبل از این که به سراغ گزینه آخر یعنی جراحی بروند، باید این روش ها را امتحان کنند.

همچنین دستگاهی با نام تجارتی Drionic ساخته شده که این دستگاه با ارسال جریان برق به دست ها، غدد عرق را از کار  می اندازد.

بیمار برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب، باید به دفعات از این دستگاه استفاده کند.

موثرترین و دایمی ترین روش برای درمان این حالت، جراحی است.

در گذشته جراحان برای درمان این بیماران، عصب سمپاتیک را در نقطه ای قطع می کردند. این روش مشکلات فراوانی نظیر مدت زمان طولانی عمل، طولانی بودن دوران ناتوانی و نقاهت پس از عمل، درد و نیز عوارض جانبی بسیاری به همراه داشت.

در طی 10 سال گذشته روش های جراحی بسیار ظریفی ابداع شده که با بُرش های بسیار کوچک انجام می شود و بیمار 2 ساعت پس از عمل از بیمارستان مرخص می شود.

این روش ها بسیار مفید، دایمی و دارای عوارض بسیار کمی هستند و به دلیل برش بسیار کوچک برای جراحی، از لحاظ زیبایی هم مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کنند.

 

منابع : تبیان و جام جم/ خلاصه شده

سِلیاک ، زندگی بدون نان

شاید یکی از آزاردهنده‌ ترین و پردردسرترین بیماری ‌های گوارشی، بیماری سِلیاک باشد، زیرا افراد مبتلا به این بیماری باید حتماً رژیم غذایی خاص و سختی را رعایت کنند تا دچار مشکل نشوند.

بیماری سلیاک نوعی بیماری و اختلال خود ایمنی بدن است که به روده ی کوچک آسیب می رساند و در جذب مواد مغذی تداخل ایجاد می ‌کند.

بدن افراد مبتلا به این بیماری، قدرت تحمل نوعی پروتئین به نام « گِلوتِن » را که در دانه‌ هایی مانند گندم، جو و چاودار وجود دارد، ندارد.

زمانی که این افراد غذاها یا محصولات حاوی پروتئین گلوتن را مصرف می‌ کنند، دستگاه ایمنی بدن آن ها، با آسیب و تخریب پُرزهای روده ی کوچک نسبت به این پروتئین واکنش نشان می ‌دهد.

در حالت عادی، پرزهای روده، جذب مواد مغذی را از طریق دیواره‌ روده کوچک به جریان خون امکان ‌پذیر می ‌کند. بدون وجود پرزهای سالم، فرد علی رغم تغذیه خوب، دچار سوء تغذیه می ‌شود، زیرا مواد مغذی به نحو مطلوبی از روده جذب نمی ‌شود.

                        

در واقع سلیاک بیماریی‌ است که در اثر دو نوع اختلال در بدن ایجاد می‌ شود :

1- جذب نامناسب مواد مغذی از روده کوچک

2- واکنش غیر طبیعی دستگاه ایمنی بدن نسبت به پروتئین گلوتن

این بیماری، یک بیماری ارثی است و از نسلی به نسل دیگر قابل انتقال است. گاهی نیز ممکن است ناگهانی و شاید به دنبال یک عمل جراحی، بارداری، عفونت ویروسی یا استرس‌ های شدید احساسی آغاز شود.

ظهور علایم بیماری در بخش های مختلف بدن

علایم سلیاک در افراد مختلف متفاوت است. این علایم ممکن است در دستگاه گوارش یا در سایر نقاط بدن ظهور یابند.

بروز علایم گوارشی بیشتر در کودکان شایع است و شامل نفخ و درد شکمی، اسهال مزمن، استفراغ، یبوست، مدفوع رنگ پریده و بدبو و کاهش وزن
می ‌باشد. برخی از کودکان ممکن است این علایم را در قالب بدخلقی نشان دهند. جذب نامناسب مواد مغذی در سنین کودکی که زمانی حیاتی است، ممکن است منجر به عدم رشد مناسب کودک، تاخیر در رشد، کوتاهی قد، تاخیر در بلوغ و ایجاد نقص‌ هایی در مینای دندان‌ های دائمی او شود.

افراد بالغ کمتر به علایم گوارشی دچار می ‌شوند و به جای آن، علایم دیگری در آن ها بروز می‌ کند که شامل: کم خونی فقر آهن، خستگی، درد استخوان و مفاصل، پوکی استخوان، احساس کرختی و بی ‌حسی در دست ‌ها و پاها، حملات صرع، نداشتن دوره‌های قاعدگی، ناباروری یا سقط جنین‌ های عودکننده‌ آنی و جوش‌های پوستی خارش ‌دار است.

عوارض طولانی مدت سلیاک شامل سوء تغذیه است که می ‌تواند منجر به کم خونی، پوکی استخوان، سقط جنین و نیز بیماری ‌های کبدی و سرطان‌ های روده شود.

نحوه برخورد با سلیاک

رعایت رژیم غذایی، تنها راه رهایی از بیماری

در حال حاضر تنها درمان بیماری سلیاک، پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن است. وضعیت بسیاری از بیماران مبتلا به سلیاک طوری است که مجبور به ترک همیشگی مواد غذایی حاوی گلوتن می ‌شوند.

این افراد بهتر است تحت نظر یک متخصص تغذیه قرار بگیرند تا با اجرای یک رژیم‌ غذایی مناسب، شرایط‌ و کیفیت زندگی ‌شان را بهبود دهند.

متخصص تغذیه به آن ها می ‌آموزد که چگونه از ترکیبات موجود در مواد غذایی اطلاع یابند و چگونه غذاهای حاوی گلوتن را تشخیص دهند. در بسیاری از افراد، دنبال ‌کردن این رژیم غذایی علایم بیماری را متوقف می کند و آسیب ‌های وارده به روده را درمان و از آسیب ‌های بعدی جلوگیری می ‌کند. بهبودی فرد طی چند روز پس از شروع رژیم غذایی آغاز می ‌شود.

روده کوچک معمولا در کودکان طی 3 تا 6 ماه ترمیم می ‌شود، ولی در افراد بالغ تا حدود 2 سال طول
می ‌کشد.ترمیم روده، یعنی اینکه روده ی فرد دارای پرزهایی شده که قادر است مواد مغذی را از غذاهای خورده شده جذب کند.

این گروه از افراد برای سالم ماندن، باید در طول زندگی خود از مصرف گلوتن خودداری کنند. خوردن حتی مقدار کمی گلوتن هم می ‌تواند به روده کوچک آسیب وارد کند.

برخی از افراد علی رغم رعایت رژیم بدون گلوتن بهبود نمی ‌یابند. شایع ترین دلیل این عدم بهبود، مصرف مقادیر کمی از گلوتن در خلال این رژیم است.

از برخی منابع پنهان گلوتن می ‌توان به افزودنی‌ های غذایی مانند نگه دارنده‌ ها و تثبیت ‌کننده‌ هایی که با گندم ساخته می ‌شوند، اشاره کرد.

به ندرت افرادی هستند که علی رغم همه تلاش ‌ها بهبود نمی‌ یابند. بیماری این گونه افراد ، سلیاک مقاوم است و روده‌ های آن‌ ها آسیب شدیدی دیده و قابل درمان نیست. به دلیل این که روده ‌های آن ها قادر به جذب مقدار کافی مواد مغذی نیست، مجبور به دریافت مواد مغذی مستقیماً از طریق جریان خون هستند. این افراد تحت درمان دارویی قرار می ‌گیرند.

افراد مبتلا به سلیاک باید در استفاده از مواد غذایی بسیار دقت کنند و اگر در مورد مواد تشکیل ‌دهنده یک

ماده غذایی اطمینان کامل ندارند، هرگز آن را استفاده نکنند.

مواد غذایی حاوی گلوتن

ماکارونی، انواع نان،انواع کلوچه، انواع کیک و بیسکویت‌ها، سوسیس، کالباس، سوپ ‌های آماده، انواع سُس‌ ها ، سبزی ‌های پخته ، کتلت، شنیسل گوشت و مرغ، کباب کوبیده رستورانی، فرنی با آردهای حاوی گندم، جو و چاودار ،نشاسته گندم، پیتزا، رشته فرنگی،نسکافه، قهوه، گز، سوهان، انواع شیرینی‌ هایی که حاوی آرد گندم هستند، حلوا، شکلات، کمپوت، آب نبات، غذاهای کنسروی، کشک، سرکه سفید، چیپس سیب زمینی، مارگارین، آجیل بو داده، دارچین و شکر قهوه‌ای.علاوه بر این، گاهی این پروتئین در بعضی مواد به صورت پنهان وجود دارد مانند برخی داروها و نیز دهان‌ شویه‌ها.

پس حتما در مراجعه به پزشک، او را از بیماری خود مطلع کنید.

مواد غذایی فاقد گلوتن

با وجود تمام محدودیت ‌های غذایی که برای افراد مبتلا به سلیاک وجود دارد، آن ها می‌ توانند با مشورت متخصص تغذیه از غذاهای فاقد گلوتن استفاده کنند.

گروهی از مواد غذایی فاقد گلوتن عبارتند از: نان ذرت ، آرد ذرت، سیب ‌زمینی، برنج، بلال، عدس، لوبیا قرمز، چای، شیر کم‌ چربی، آب، تخم‌ مرغ، پنیر کم ‌چرب، دسر‌های آماده شده با آرد ذرت، میوه، بستنی خانگی، ماهی، مرغ، انواع گوشت بدون چربی یا کم‌ چربی به صورت کبابی، سوپ‌ های حاوی آرد برنج یا ذرت، فرنی با آرد برنج، شکر، سیر، موسیر، پیاز، سبزیجات، ادویه، سرکه سیب، مربا، عسل، شیرینی‌ های تولید شده از سیب ‌زمینی، آرد برنج ، شربت، گردو، فندق، پسته، بادام، تخمه آفتابگردان، لوبیای سویا، روغن مایع و روغن بادام زمینی. چنان چه بهبودی حاصل شده، از انواع حبوبات نیز می توانند استفاده کنند.

در این افراد به دلیل عدم استفاده از بسیاری از گروه‌های غذایی، کمبود اسید ‌‌فولیک، ویتامین B12، آهن و کلسیم شایع است. بنابراین باید از رژیمی استفاده کنند که سرشار از ویتامین ‌و مواد معدنی باشد

و در کنار آن، از قرص ‌های آهن، اسید فولیک و مولتی ویتامین‌ ها استفاده کنند.

همچنین این افراد به انرژی مناسبی نیاز دارند و باید غذاهای پروتئینی زیادی مصرف کنند.

                    

جام جم

نمونه سؤال / زیست دهم

سوال / فصل 4 / گردش مواد

زیست دهم

گفتار 1 و 2

دریافت

عامل بیماری آنفلوآنزا چیست؟

   آنفلوانزابیماری شایعی است که عامل آن انواع مختلفی از ویروس ها هستند. این ویروس ها به سرعت از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابند، به همین دلیل آنفلوانزا مسری است. گاهی اوقات در یک منطقه عده زیادی به این بیماری مبتلا می شوند و آنفلوانزا حالت همه گیر پیدا می کند.

   سه نوع ویروس که به سه گروه  B , AوC  تقسیم می شوند، عامل بیماری آنفلوانزا هستند. این سه گروه چندین زیر گروه نیز دارند. این ویروس ها بسیار کوچکند و فقط با میکروسکوپ الکترونی قوی می توان آن ها را مشاهده کرد.

   آنفلوانزا در طول ماه های سرد سال بیشتر دیده می شود. مردم در هر سنی مستعد ابتلا به این بیماری هستند. این بیماری از طریق عطسه و سرفه از شخصی به شخص دیگر سرایت می کند. ویروس آنفلوانزا در مخاط بینی و گلو ساکن می شود.

   علایم این بیماری عبارتند از سرفه ، عطسه ، گلودرد،تب ، لرز، سردرد و درد عضلات در سراسر بدن. شخص مبتلا دچار ضعف و خستگی شده و در تمام نقاط بدنش احساس درد می کند.

   مرگ و میر ناشی از آنفلوانزا کم است و برخی از انواع آنفلوانزا خفیف و برخی دیگر بسیار حاد و حتی مهلک است. اپیدمی آنفلوانزای اسپانیایی پس از جنگ جهانی اول ، بیش از خود جنگ کشته برجای گذاشت.

   آنفلوانزا درمان خاصی ندارد. با این حال ، استفاده از داروهای مسکن و تب بر برای کاهش درد و کنترل تب مؤثر است. داروهایی مثل آنتی بیوتیک ها در درمان آنفلوانزا مؤثر نیستند و پزشکان این داروها را برای عوارض جانبی این بیماری از جمله ذات الریه تجویز می کنند. در افراد مسن و ضعیف مبتلا به آنفلوانزا ، امکان ابتلا به سایر بیماری ها یا عوارض دیگر نیز وجود دارد. در حالت عادی ، آنفلوانزا بیماری سختی نیست و بیمار نباید از این بابت احساس نگرانی کند.

 

صدای انگشتان !!!

کشش بین سطوح مفصلی در طی فعالیت‌های روزمره، باعث افزایش حجم مفصل و کاهش فشار مایع مفصلی می‌شود که منجر به خروج گاز درون مایع مفصلی و ایجاد حباب گاز می‌شود.

جریان مایع به سمت ناحیه ی با فشار کمتر، باعث ترکیدن حباب گاز و ایجاد یک صدای قابل شنیدن می‌شود.

فرد با فشار به مفاصل انگشتان دست و پا و یا حرکت سریع گردن و کمر باعث ترکیدن حباب و ایجاداین صدا و کاهش فشار داخل مفصل می‌شود.

اخیراً هم دانشمندان با استفاده از عملکرد رادیوگرافی قبل و بعد از حرکت درمانی در مفصل انگشتان سوم، ایجاد گاز را که منجر به ایجاد صدای کراکینگ می‌شود به اثبات ‌رسانده‌اند.

همچنین مطالعات نشان داده است که این روندِ ایجاد و ترکیدن حباب، دامنه غیر فعال مفصل را به شکل قابل ملاحظه‌ای زیاد می‌کند.

این مسئله، غیر از مشکلات و عوارض فشار بر مفاصل، وابستگی‌هایی را برای فرد ایجاد می‌کند که بعدها با وجود رفع تشکیل حباب‌های گاز، همچنان فرد را مجاب به در آوردن این صداها و حل فشارهای روحی خود از راه غیرمعقول می‌کند.

هر یک از مفاصل بدن ما دارای تعدادی گیرنده عصبی از انواع مختلف هستند که وظیفه آنها ارسال پیام به مغز و گزارش وضعیت مفصل از نظر موقعیت فیزیکی، تحریکات، صدمات یا فشارهای نامعقول است.

این گیرنده‌ها در هر لحظه وضعیت مفصل را به مغز گزارش می‌کنند و مغز بر حسب این گزارش تصمیم‌گیری می‌نماید که باید چه عکس‌العملی را در مقابل حرکت، نیرو یا فشار داخل مفصل نشان دهد.

گفتیم ایجاد حباب‌ها باعث افزایش فشار داخل مفصل خواهد شد. افزایش فشار داخل مفصل به لحاظ ایجاد حباب‌های گاز، باعث تحریک گیرنده‌های داخل مفصل می‌شود. تحریک گیرنده‌های داخل مفصل، مغز را از ایجاد یک شرایط غیرطبیعی با خبر می‌کند. به دنبال این خبر، تصمیم‌گیری برای رفع این فشار غیرطبیعی اتخاذ می‌شود. لذا فرد با فشار به مفصل ، باعث ترکیدن حباب و کاهش فشار داخل مفصل می‌شود. به این ترتیب، حس ناخوشایند مفصل قطع خواهد شد و فرد احساس راحتی می‌کند.

اما مسئله این است که به مرور و بعد از سال ها تکرار این وضعیت، این کار برای فرد عادت شده و یک نوع وابستگی برای او ایجاد می‌کند، به شکلی که حتی بدون وجود حباب‌ها نیز در شرایط عصبی خاص فرد با حداکثر فشار به مفصل، برای  ایجاد این صداها و کاهش فشار روحی خود تلاش می‌کند.

یک جمله معروف می‌گوید:

بهترین عادت این است که به چیزی عادت نداشته باشیم.

دستمال/مخدر جدید

ماده مخدر جدیدی که شش ماهه آدم را می کشد!

رضا یک ساقی و معتاد است و می گوید:

دستمال بدترین مخدر برای مصرف است. متاع خوبی نیست، آدم را آواره می‌کند.

نئشگی دستمال ده دقیقه است.

قیمت دستمال را می‌پرسم. «هر قطعه هزار تومان».

با تعجب می‌پرسم هزار تومان؟

با خنده می‌پرسد ارزان است یا گران؟

مناسب است از پول‌توجیبی یک دانش‌آموز هم کمتر!

پنج تکه می‌خرم و با رضا از همان مسیری که آمدیم برمی‌گردیم...

رضا در راه از تجربه‌اش می‌گوید:

از اینکه چطور به سرعت دوز مصرف آن افزایش می‌یابد و از روزی یک‌تکه به روزی 60 یا 70 تکه می‌رسد!

در عرض 20 روز 20 درصد از کلیه‌اش را از کار انداخته.

بعد از مدتی که دوز مصرف آن بسیار بالا می رود.

رضا می‌گوید: «ماه اول اصلا مشخص نیست که دستمال مصرف می‌کنی اما پس از یک ماه قیافه‌ات به کل تغییر می‌کند و مشخص می‌شود.» و تاکید می‌کند: «شش ماهه آدم را می‌کشد.»

منبع : خبرگزاری ایسنا / خلاصه شده

برخی کارشناسان معتقدند مواد مخدر جدیدی وجود ندارد و این شگرد مافیای مواد مخدر است که با تغییر نام مواد مخدر سعی در ایجاد بازارهای جدید برای خود دارد.

مجید رضازاده، رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی می گوید: قاچاقچیان مواد مخدر برای کسب سود بیشتر تلاش می کنند بازارهای تازه ای برای خود راه بیندازند به همین خاطر دست به تغییر نام مواد مخدر می زنند برای نمونه وقتی مصرف کنندگان مواد مخدر از تاثیرات مخرب هروئین مطلع شدند چنین شگردی را به کار گرفتند.

آن طور که رضازاده می‌گوید به این شکل قاچاقچیان مواد مخدر برای سود بیشتر هروئین فشرده را بنام کراک روانه بازار کردند.
تولید کنندگان مواد مخدر برای کسب سود بیشتر دست به هرکاری می زنند و با توجه به اینکه آنها با فروش مواد صنعتی سود بیشتری به دست می آورند قشر جوان جامعه را هدف قرار داده‌اند به همین خاطر مسئولان باید برای رفع نیازهای جوانان بیشتر به مسائلی مانند اشتغال و غنی کردن اوقات فراغت آنها بپردازند و با اجرای برنامه های فرهنگی مناسب دانش خانواده ها را نیز نسبت به این خطرات آگاه کنند، چراکه بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از نیمی از والدین زمانی از اعتیاد فرزندانشان با خبر می‌شوند که حدود ۵ سال از شروع به مصرف مواد مخدر از سوی آنها می‌گذرد.

 

منبع : خبر فوری