پاره شدن کلونی مادر و آزاد شدن کره نوزاد (وسط تصویر)
اوه چه جالب! یک دافنی در کنار ولوکس ها
پاره شدن کلونی مادر و آزاد شدن کره نوزاد (وسط تصویر)
اوه چه جالب! یک دافنی در کنار ولوکس ها
پروفسور محمدرضا نوری دلوئی در سال 1363 با کمک وزارت آموزش و پرورش، برای نخستین بار در کشور، تأسیس و انتشار مجله یی به نام «رشد آموزش زیست شناسی» را آغاز کرد و بیش از 13 سال سردبیری آن را نیز برعهده داشت. در کنار دیگر فعالیتهای ملی هدفدارِ علمی فرهنگی و رسانهیی مانند سخنرانی علمی و انتشار پیوستهی مقاله از سوی دکتر نوری دلویی؛ تأسیس این فصلنامه بهنوبهی خود فرصت طلایی و مغتنمی دیگری را برای معرفی و تبلیغ برنامهریزیشده و در واقع کاشتن بذرهای توسعه و اعتلای علمی در علوم زیستی کشور برای دکتر نوریدلویی فراهم آورد تا بهویژه تازههای راهبردی علوم سلولی و مولکولی به دبیران زیستشناسی، دانشآموزان، دانشجویان، مدیران علمی فرهنگی و دیگر علاقهمندان ارجمند در سطح کشور معرفی شود. در این نشریه، افزون بر انتشار پیوستهی دغدغهها و دیدگاههای علمی، آموزشی، ترویجی، فرهنگی و اجتماعی دکتر نوریدلویی در ستونهای ثابت آن مانند سرمقاله و پاسخ به نامهها و نوشتهها؛ نام برده عاشقانه و با یک برنامهریزی زمانبندی شده، کارشناسانه و هدفمند، و به دلیل نبود متخصص دیگر در این قلمرو و در آن ایام، یکتنه به چاپ پیوستهی دهها مقالهی راهبردی زیستشناسیِ نوین ـ در خلال بیش از 15 سال ـ بهویژه در قلمروهای ژنتیک، مهندسی ژنتیک، بیوتکنولوژی و پزشکی مولکولی همت گماشت؛ و در راستای انتشار، تبلیغ و بسترسازی بنیادی و مناسب این دانش و فنون راهبردی در کشور، و ایجاد علاقه و انگیزه، شور و شوق، نشاط و امید و آگاهی در جوانان برومند برای ورود همهجانبه و برنامهریزیشده، هدفدار و سودمند به این قلمرو از دانش بشری، نامبرده به وظیفه و نقش تاریخی خود، به یاری خداوند سبحان پاسخی در خور داد.
شاگردان : محمد
رضا نوری دلوئی ده ها دانشجوی کارشناسی ارشد در رشته ی ژنتیک تربیت کرد که
بسیاری از آن ها پس از دریافت درجه دکترا از داخل و به ویژه خارج از کشور و
کسب موفقیت های قابل توجه، هم اینک در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور به
فعالیت مشغول هستند.
آرا و گرایشهای خاص : علایق پژوهشی :ژنتیک مولکولی (انسانی و پزشکی) و بیماریهای ژنتیکی - ژنتیک مولکولی سرطان - مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی مولکولی
مشاغل و سمت های مورد تصدی و فعالیت ها پس از بازگشت به ایران :
پروفسور محمدرضا نوری دلوئی از زمان بازگشت به کشور در تابستان 1360 تا کنون، با استفاده ی وسیع و پیوسته از فنون روزآمد مهندسی ژنتیک و ژنتیک مولکولی در بیماری های بسیار مهم ارثی و سرطان های شاخص کشور توفیق انجام پژوهشهای گسترده داشته است و نیز در دوره های متعدد پیشرفته ی تخصصی و در مراکز پیشرفته ی علمی جهان شرکت فعال داشته است و تخصص های تکمیلی وی بیماری های ارثی، مهندسی ژنتیک و سرطان است.
دکتر نوری دلویی از سال 1360 تا به امروز توفیقِ تأسیس مراکز، بخش ها و گروه های آموزشی و پژوهشی متعدد دانشگاهی و انجام فعالیت های گسترده و فراوان علمی و پژوهشی را یافته و بیش از 70 مسؤولیت عموماً دانشگاهی و علمی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی داشته است.
دکتر محمود بهزاد پدر زیست شناسی نوین ایران
دکتر شهربانو عریان
دکتر شهربانو عریان، شخصیت ماندگار ایرانی رشته فیزیولوژی در سال ۲۰۰۵ ، مدرک دکتری خود را از دانشگاه شفیلد انگلستان در سال ۱۹۷۴ گرفت. او از سال ۱۹۷۶عضو هیئت علمی و استاد برجسته فیزیولوژی رفتاری در دانشگاه تربیت معلم بوده است.
وی به خاطر تلاش های فراوان در زمینه تحقیقات جوایز متعددی دریافت کرده است.وی در سالهای ۱۹۹۶ و ۱۹۹۹ از دانشگاه تربیت معلم به ترتیب جوایز عضو برتر هیئت علمی و بهترین بانوی محقق را دریافت کرده است. در سطح کشوری وی استاد راهنمای ۱۵۵ پایان نامه کارشناسی ارشد و ۴۵ پایان نامه دکتری بوده است که اکثر این پایان نامه ها متعلق به خانم ها بوده اند. وی در سال ۲۰۰۵ جایزه ملی رتبه برتر در تحقیق و در سال ۲۰۰۹ جایزه عضو برتر هیئت علمی در آموزش و تحقیق را از وزارت علوم تحقیقات و فناوری دریافت کرده است.
زمینه های خاص تحقیقاتی وی عبارتند از فیزیولوژی رفتاری، کنترل هورمونها و تنظیم و تجدید انتقال دهنده ها در مغز، هورمون استرس ، و استرسهای شیمیایی و فیزیولوژیکی که توسط آلاینده ها ایجاد میشوند.در حال حاضر فعالیت ها و مطالعات تحقیقاتی وی بر تعاملات فیزیولوژیکی سیستم های انتقال دهنده های عصبی در تقویت حافظه، تاثیرات فیزیولوژیکی سموم و آلاینده های مختلف بر فعالیت های هورمونی در حیوانات دریایی و خاکی، و فیزیولوژی رفتاری متمرکز هستند.
کتابهای متعددی از وی به چاپ رسیده است که برای جامعه ایرانیان متخصص در فیزیولوژی کمک بزرگی بوده اند. کتابهای وی عبارتند از: نگاهی به زیست شناسی و پزشکی (۱۹۹۴) ، فیزیولوژی پزشکی (۱۹۹۶) ، پروستاگلندین ها (۱۹۹۷) ، بررسی غدد و اعصاب (۲۰۱۰) ، و غدد شناسی. هم چنین وی ۳۵ مقاله در سطح بین المللی و ۳۶۰ مقاله در سطح ملی ارائه کرده است.
اوهم چنین سمت های زیر را داشته است: مدیر برد علمی موسسه خوارزمی در سال ۱۹۹۴ ، موقعیت سبتی در دانشگاه ملبورن(استرالیا۱۹۹۵) ، بازرس اصلی پروژه " بررسی آلودگی نفتی ذخایر ماهی صادراتی در خلیج فارس" ، و نیزسردبیری ژورنال "خلیج فارس" که جایزه سازمان ملل متحد را نیز به دنبال داشته است.
منبع :شبکه زنان دانشمند جهان اسلام
به مناسبت روز آزمایشگاه!!!
همان طور که می دانید درس های زیست شناسی، شیمی و فیزیک به آزمایشگاه وابسته اند و انجام آزمایش های مربوط به هر مبحث درسی، نه تنها آن مبحث را برای دانش آموز جذاب تر می کند بلکه یادگیری را نیز آسان تر می نماید.
بنابراین وجود یک آزمایشگاه با فضای مناسب و امکانات لازم
در حد مباحث کتاب های درسی دبیرستان، در هر آموزشگاهی ضروری است. خوشبختانه
مسئولین امر به این موضوع توجه نموده و هرساله از طریق بخشنامه های متعدد !!! تأکیدات
لازم را به منظور تجهیز آزمایشگاه های مدارس و لزوم استفاده معلمین گرامی از
امکانات آزمایشگاه می نمایند. اما به خود زحمت نمی دهند، سری به آزمایشگاه ها ی
مدارس بزنند و از دیدگاه کارشناسی یا ارگونومی، فضا ، موقعیت و تجهیزات آزمایشگاه
را بررسی کنند و ببینند آیا مکانی که آزمایشگاه نام گرفته واقعاً آزمایشگاه است؟
یا بیش تر به یک انباری متروکه با کلی وسایل ناقص و شکسته و درهم، شبیه است که کسی
رغبت نمی کند به آنجا وارد شود تا چه رسد که بخواهد فعالیت آزمایشگاهی هم، انجام
دهد.
البته این نکته مهم فراموش نشود که در بسیاری از آزمایشگاه های مدارس، تجهیزات آزمایشگاهی کافی وجود دارد. اما در حفظ و نگهداری آن ها دقت نمی شود. به عنوان مثال در همین آزمایشگاهی که شما تصاویر مربوط به آن را می بینید، ماکت ها، پوسترها، وسایل و ... به وفور موجود است که به علت بی مبالاتی و بی دقتی در حفظ یا تعمیر آن ها و نبودن فضای کافی در چیدن آنان آسیب دیده است و گاه آن قدر کثیف و خاک آلود می باشد که دانش آموز و معلم مجبور است از به کار گیری آن ها خود داری کند.
دیگر این که تفکر نادرست نخبه پروری موجب شده که در هر شهرستانی مدارسی خاص تحت عنوان «نمونه دولتی» یا «استعداد درخشان» تأسیس گردد که امکانات و بودجه های کلانی را متوجه خود کند. طبعاً تجهیز آزمایشگاه ها، هوشمند سازی و سایر برنامه های آموزش و پرورش نیز در این مدارس پیاده شده و نسبت به مدارس عادی کم توجهی می گردد و عدالت رعایت نمی شود. که این موضوع خود، بحث و دقت نظر بیش تری می طلبد.
مورد دیگر، این که مراکزی که به عنوان «پژوهش سرای مرکزی یا آزمایشگاه مرکزی» در شهرستان ها تأسیس شده، که وسایل آزمایشگاهی متعددی را در خود احتکار کرده است و نمی توان از آن ها استفاده نمود. زیرا انتقال دانش آموزان به این مراکز در ساعت درسی، امکان پذیر نیست. این مراکز با صرف هزینه های بالای دولتی خدمت شایسته ای را ارایه نمی دهد و در برخی شهرها اصلاً کارایی لازم را ندارند. خاصه در شهر ما که با سوء مدیریتی که در اداره و سایر مراکز وابسته به آموزش و پرورش شهرستان وجود دارد، به آسایشگاه می ماند تا پژوهش سرا.
به مناسبت روز آزمایشگاه « 11 آبان » در بخشنامه های آموزش و پرورش!!!
فصل 3 / سفری در دنیای جانداران
پرسلولی شدن - یکی از راه های غلبه بر محدودیت اندازه ی سلول ها
به علت تنوع جانداران از جاندار میکروسکوپی گرفته تا موجودات غول پیکر ، وجود نظام هایی برای رده بندی و نام گذاری جانداران ضرورت می یابد.
در نظام رده بندی امروزی ، زیست شناسان همه ی جانداران را به پنج فرمانرو تقسیم می کنند:
باکتری ها / آغازیان / قارچ ها / گیاهان / جانوران
به منظور آسان شدن مطالعه جانداران توسط محققان سراسر دنیا ، زیست شناسان به هر جاندار یک نام علمی می دهند، که از دو قسمت تشکیل شده است:
قسمت اول نام سرده
قسمت دوم نام گونه
نام علمی به زبان و حروف لاتین نوشته می شود. نام سرده با حرف بزرگ آغاز شده و نام گونه تماماً با حروف کوچک نوشته می شود.
مثال : نام علمی گرگ : Canis lupus
جانداران در دو دسته تک سلولی و پُرسلولی قرار می گیرند.
فصل دوم / سفری به درون سلول
غشای پلاسمایی / مدل موزائیک سیال
• نقش : مرز بین سلول و محیط خارج
• ویژگی : دارای تراوایی نسبی(فقط به بعضی مواد اجازه ی ورود یا خروج می دهد.)
• مواد تشکیل دهنده :
• فسفولیپید
• پروتئین
• کربوهیدرات
• کلسترول
1- فسفولیپید - دو لایه
- دارای بخش آب گریز و آب دوست
- ایجاد سدی در برابر آب و مواد محلول درآن
- مولکول های لیپیدی - به راحتی عبورمی کنند.
- مولکول های کوچک آب - کمی عبورمی کنند.
2- پروتئین
الف) پروتئین پذیرنده - بیش تر بر سطح خارجی غشا قرار دارد.
به برقراری اتصال فیزیکی میان سلول ها و مولکول ها کمک می کند.
ب) پروتئین کانال
• در سراسر عرض غشا قرار دارد.
• کانال ها یا منافذی را برای عبور مواد ایجاد می کنند.
• تخصصی عمل می کنند – فقط به یک نوع مولکول یا یون خاص اجازه عبور می دهد.
• مولکول های کوچک مثل آب هم می توانند عبور کنند.
• انواع :
الف) کانال همیشه باز(کانال نَشتی)
ب) کانال هایی که در موقع عبور مواد باز می شوند.(پس از تماس با بعضی مواد باز می شود.)
• نکته :
• فراوان ترین ماده در غشا = فسفولیپید
• سنگین ترین ماده در غشا = پروتئین
اجزای درون سلول
شهرکرد - ایرنا - دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: ایران رتبه نخست کشت گل محمدی را در دنیا به خود اختصاص داده است.
محمدحسن عصاره، روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در شهرکرد اظهار
داشت: هم اکنون بیش از 11 هزار هکتار از زمین های کشور، به کشت گل محمدی
اختصاص دارد.
وی تأکید کرد: 90 درصد عطرهای تولیدی در دنیا، از اسانس گل های معطر تولیدمی شود که گل محمدی سهم زیادی درتولید اسانس عطرها را دارد.
عصاره افزود: از هر 10 تا 15 هزار مترمربع کشت گل محمدی، یک لیتر اسانس تولید می شود.
وی تصریح کرد: هر لیتر اسانس تولیدی از گل محمدی، 10 هزار تا 22 هزار دلار ارزش دارد.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاون علمی و
فناوری ریاست جمهوری بیان داشت: گل محمدی نیاز کمی به آب دارد و با توجه به
کمبود منابع آب و خشکسالی های اخیر کشت این گل از صرفه اقتصادی برخوردار
است.
وی اضافه کرد: گل محمدی را می توان در مناطقی با میانگین بارش سالانه 200 میلیمتر کشت کرد.
به گزارش ایرنا، گل محمدی در مناطق مرتفع و خشک ایران با ارتفاع دو تا سه هزار متر از سطح دریا کشت می شود.
استان های اصفهان (کاشان)، کرمان، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی از مناطق مهم کشت گل محمدی در کشور است.
تولید یک لیتر اسانس گل محمدی نیازمند استفاده از چهار تن گلبرگ بوده که به همین دلیل جزو محصولات بسیار گرانبهاست.
18 هکتار از زمین های کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز به کشت گل محمدی اختصاص دارد.
با توجه به امکانات بیش تر blog.ir و عدم امانت داری بلاگفا در حفظ مطالب، از این به بعد مطالب جدید خود را در این وبلاگ می نویسم. البته شما می توانید مطالب قدیمی را در وبلاگ قبلی این جانب مطالعه فرمایید. zist-garmsar.blogfa.com
با تشکر
فصل 3 / پیدایش و گسترش زندگی
زیست شناسی چهارم تجربی(پیش دانشگاهی)
براساس کتاب چاپ سال 94
حجم: 608 کیلوبایت